Η υπέρταση είναι μια χρόνια πάθηση όπου η πίεση του αίματος στις αρτηρίες παραμένει υψηλότερη από τα φυσιολογικά επίπεδα (140/90 mmHg). Αυτή η αυξημένη πίεση επιβαρύνει την καρδιά, αναγκάζοντάς την να εργάζεται σκληρότερα για να αντλήσει το αίμα, οδηγώντας σταδιακά σε καρδιακή ανεπάρκεια.
Η υπέρταση συχνά αποκαλείται "σιωπηλός δολοφόνος" καθώς σπάνια προκαλεί συμπτώματα. Κύριοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν την ηλικία, το κάπνισμα, την παχυσαρκία και το οικογενειακό ιστορικό.
Η τακτική παρακολούθηση από ειδικό γιατρό και η συμμόρφωση στη θεραπεία είναι απαραίτητες για την αποτελεσματική διαχείριση της υπέρτασης.
Η στεφανιαία νόσος προκαλείται από τη συσσώρευση αθηρωματικών πλακών στα στεφανιαία αγγεία, περιορίζοντας τη ροή αίματος προς τον καρδιακό μυ. Αυτό οδηγεί σε ισχαιμία του μυοκαρδίου και εμφάνιση στηθάγχης.
Η σταθερή στηθάγχη εμφανίζεται με την άσκηση και υποχωρεί με την ανάπαυση, ενώ η ασταθής στηθάγχη είναι απρόβλεπτη και μπορεί να προκαλέσει έμφραγμα μυοκαρδίου.
Σε οξύ επεισόδιο, η υπογλώσσια νιτρογλυκερίνη παρέχει άμεση ανακούφιση. Η πρόληψη επιτυγχάνεται με διατροφικές αλλαγές, άσκηση και διακοπή καπνίσματος.
Η καρδιακή ανεπάρκεια αποτελεί μία από τις σοβαρότερες καρδιαγγειακές παθήσεις, όπου η καρδιά δεν μπορεί να αντλήσει αίμα επαρκώς για να καλύψει τις ανάγκες του οργανισμού. Διακρίνεται σε συστολική και διαστολική ανεπάρκεια, ενώ τα συμπτώματα περιλαμβάνουν δύσπνοια, κόπωση, οίδημα και μειωμένη άντληση.
Στην Ελλάδα, η θεραπεία της καρδιακής ανεπάρκειας βασίζεται σε συνδυασμό φαρμάκων:
Η παρακολούθηση του βάρους και των υγρών είναι κρίσιμη, ενώ οι ασθενείς πρέπει να αναζητούν άμεση ιατρική βοήθεια σε περίπτωση επιδείνωσης των συμπτωμάτων.
Οι αρρυθμίες χαρακτηρίζονται από ανώμαλο καρδιακό ρυθμό και περιλαμβάνουν ταχυκαρδία, βραδυκαρδία και κολπική μαρμαρυγή. Η κολπική μαρμαρυγή αποτελεί τη συχνότερη αρρυθμία και συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο θρομβοεμβολισμού και εγκεφαλικού επεισοδίου.
Τα αντιαρρυθμικά φάρμακα που χρησιμοποιούνται στην Ελλάδα περιλαμβάνουν την αμιωδαρόνη για σοβαρές αρρυθμίες, τη διγοξίνη για έλεγχο του καρδιακού ρυθμού και βήτα-αποκλειστές.
Για την πρόληψη θρομβοεμβολικών επιπλοκών χρησιμοποιούνται αντιπηκτικά όπως η warfarin και τα νέα αντιπηκτικά rivaroxaban και apixaban. Η τακτική εργαστηριακή παρακολούθηση είναι απαραίτητη για την ασφαλή χρήση αυτών των φαρμάκων.
Οι διαταραχές των λιπιδίων αποτελούν έναν από τους σημαντικότερους τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα. Η αυξημένη χοληστερόλη, ιδιαίτερα η LDL ("κακή" χοληστερόλη), και τα υψηλά τριγλυκερίδια συμβάλλουν στη δημιουργία αθηρωματικών πλακών στα αγγεία. Αντίθετα, η HDL χοληστερόλη ("καλή" χοληστερόλη) ασκεί προστατευτικό ρόλο για την καρδιαγγειακή υγεία.
Η πρωτογενής υπερλιπιδαιμία οφείλεται σε γενετικούς παράγοντες και κληρονομικότητα, ενώ η δευτερογενής προκαλείται από άλλες παθήσεις όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η υποθυρεοειδία ή από τη λήψη συγκεκριμένων φαρμάκων. Η σωστή διάγνωση είναι απαραίτητη για την επιλογή της κατάλληλης θεραπευτικής προσέγγισης.
Στη χώρα μας διατίθενται διάφορες κατηγορίες υπολιπιδαιμικών φαρμάκων:
Η τροποποίηση του τρόπου ζωής αποτελεί τη βάση της θεραπείας. Η μεσογειακή διατροφή, πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, ψάρια και ελαιόλαδο, συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση του λιπιδαιμικού προφίλ. Η τακτική αερόβια άσκηση για 150 λεπτά εβδομαδιαίως ενισχύει την αποτελεσματικότητα της διαιτητικής παρέμβασης.
Οι στόχοι για τα επίπεδα LDL διαφέρουν ανάλογα με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο του ασθενή. Για υψηλό κίνδυνο επιδιώκεται LDL <70 mg/dl, ενώ για πολύ υψηλό κίνδυνο <55 mg/dl. Η ατομικοποιημένη προσέγγιση είναι απαραίτητη για την επίτευξη των βέλτιστων αποτελεσμάτων.
Η πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων βασίζεται στον έλεγχο των τροποποιήσιμων παραγόντων κινδύνου. Αυτοί περιλαμβάνουν το κάπνισμα, την υπέρταση, τον σακχαρώδη διαβήτη, τις διαταραχές λιπιδίων, την παχυσαρκία και τον καθιστικό τρόπο ζωής. Η αντιμετώπισή τους μπορεί να μειώσει δραστικά τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.
Το κάπνισμα αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα. Η διακοπή του καπνίσματος παρέχει άμεσα οφέλη, με σημαντική μείωση του κινδύνου εμφράγματος και εγκεφαλικού επεισοδίου ήδη από τον πρώτο χρόνο. Στην Ελλάδα υπάρχουν ειδικά προγράμματα διακοπής καπνίσματος που μπορούν να βοηθήσουν τους καπνιστές.
Η μεσογειακή διατροφή, παραδοσιακή στη χώρα μας, έχει αποδειχθεί ότι προστατεύει από καρδιαγγειακά νοσήματα. Η κατανάλωση ελαιολάδου, ψαριών, φρούτων, λαχανικών, οσπρίων και ξηρών καρπών, σε συνδυασμό με μέτρια κατανάλωση κρασιού, συμβάλλει στη διατήρηση της καρδιαγγειακής υγείας.
Η φυσική δραστηριότητα είναι απαραίτητη για την πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων. Συνιστάται τουλάχιστον 150 λεπτά μέτριας έντασης αερόβιας άσκησης εβδομαδιαίως, όπως γρήγορο περπάτημα, κολύμβηση ή ποδηλασία. Ο έλεγχος του σωματικού βάρους μέσω της διατροφής και της άσκησης βελτιώνει όλους τους καρδιαγγειακούς παράγοντες κινδύνου.
Το χρόνιο στρες συμβάλλει στην ανάπτυξη καρδιαγγειακών νοσημάτων. Τεχνικές όπως η meditation, η yoga, οι τεχνικές χαλάρωσης και η διατήρηση ισορροπίας μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του στρες και την προστασία της καρδιάς.
Η σωστή λήψη των συνταγογραφημένων φαρμάκων είναι κρίσιμη για την επιτυχία της θεραπείας. Οι ασθενείς πρέπει να λαμβάνουν τα φάρμακά τους όπως ακριβώς τους έχουν συνταγογραφηθεί και να μην διακόπτουν τη θεραπεία χωρίς ιατρική συμβουλή. Η επικοινωνία με τον φαρμακοποιό μπορεί να βοηθήσει στην επίλυση αμφιβολιών σχετικά με τη φαρμακευτική αγωγή.
Η τακτική παρακολούθηση από τον γιατρό είναι απαραίτητη για την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση καρδιαγγειακών προβλημάτων. Συνιστώνται τακτικές μετρήσεις:
Είναι σημαντικό να γνωρίζετε πότε να αναζητήσετε άμεση ιατρική βοήθεια. Επικοινωνήστε άμεσα με τον γιατρό σας ή το 166 αν αισθάνεστε πόνο στο στήθος, δυσκολία στην αναπνοή, ζάλη, ίλιγγο, αίσθημα καρδιακών παλμών ή οποιοδήποτε άλλο σύμπτωμα που σας ανησυχεί. Η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να σώσει ζωές και να προλάβει σοβαρές επιπλοκές.
